donderdag 29 april 2010

Die zondag in Gent · Festival van de amateurskunsten · 140 tekens van liefde · 2 mei, Vooruit, Gent

Nu zondag in Gent: het eerste (?) Festival van de amateurskunsten. 2 mei 2010. Van festivalgehalte mogen we spreken, zie programma, neem maar eens een kijkje.

Ondergeschrevene zal behalve als deelnemer ook als schrijver een opstootje wagen/krijgen. 140 tekens van liefde, zo heet de wedstrijd van Creatief Schrijven VZW. Ze selecteerden tien teksten, waaronder een van mij. Allemaal voor een goed doel: bodypainters/kalligrafen schrijven deze teksten op het lichaam van festivalgangers in het hemelbed in de Vooruit, Sint-Pietersnieuwstraat 23, Gent. Tegelijk verschijnen de teksten doorlopend op de lichtkrant 50 meter hoger in de Sint-Pietersnieuwstraat, op de flank van het Ufo, het jongste gebouw van Universiteit Gent.

Nieuwsgierig? Daal dan eens af naar de Vooruit... om 16:00 is het BV-moment. Welke BV nu welk gedicht op het lijf geschreven krijgt, dat is de vraag die ons bezig houdt.

vrijdag 9 april 2010

Eckhart Tolle: the true nature of space and time

"The Power of Now" (eerste uitgave: 1999) van Eckhart Tolle is een boek met een boodschap. Tolles boodschap: leef nu, en hier. Leef voor 100% in het heden, want dat is de weg naar het geluk.

"De weg naar het geluk"—ik zie fronsende blikken... het ruikt hier naar esoterie. Naar het soort van boeken dat bewierookt wordt door mensen die de zweverige wereld van aura's en zonnegroeten verkiezen boven de echte wereld. Terwijl de echte wereld net de wereld is waarin wij dagelijks vechten om te overleven, en waarin wij geen boodschap hebben aan praters.

Esoterie, voor of tegen, ik kan volgen in beide redeneringen. En het is waar: Tolles boek ìs esoterisch. Maar hij vervalt niet in de vele clichés en mythes ("ken jezelf", "geloof in jezelf, en...") waaraan vele genregenoten zich te buiten gaan. Dus misschien verdient dit boek een uitzondering op de regel.

Een citaat uit hoofdstuk 7, onder de titel "The true nature of space and time". (Vergeef me het Engels, hier paste een vertaling maar ik heb ze niet voorhanden.)

"Now consider this: If there were nothing but silence, it wouldn't exist for you; you wouldn't know what it is. Only when sound appears does silence come into being. Similarly, if there were only space without any objects in space, it wouldn't exist for you. Imagine yourself as a point of consciousness floating in the vastness of space—no stars, no galaxies, just emptiness. Suddenly, space wouldn't be vast anymore; it would not be there at all. There would be no speed, no movement from here to there. At least two points of reference are needed for distance and space to come into being."

Het is niet wetenschappelijk, maar het is ook niet onwetenschappelijk. Het is een gedachtenexperiment—een inbeeldingsoefening van de soort waaraan mensen als Einstein zoveel belang hechtten.

Ik heb behoorlijk wat natuurwetenschap achter de kiezen, en zie geen graten in het gedachtenexperiment van Tolle. Het klopt. Ik had vroeger al eens een dergelijke redenering gehoord voor geluid, maar voor ruimte niet. Nee, het lezen van bovenstaande passage bracht me tot mijn allereerste poging, om me een realiteitsbesef zonder besef van ruimte voor te stellen.

donderdag 8 april 2010

De kracht van permutatie


Naamfeestdag vandaag, zo meldt de Druivelaar, drukkerij Strobbe. Heiligen, het zijn goden. En dus zijn de goden me vandaag gunstig gezind, waarvoor dank. (Oh, onomastico!)

Op hetzelfde blaadje, grapje en weerspreuk. Het eerste, op permutatie gebaseerd, valt wel mee. (Oh, inverted world!) Het tweede, Oud-Nederlands, komt me voor als gesteld in een vreemde taal. (Aargh, panta rei, grammaticakruip!)

Naamfeestdag, permutatie en grammaticakruip op een hoop—hoe kunnen ze gerijmd?

Wat dacht je van deze: als we nu eens alle naamfeestdagen op de kalender ieder jaar brutaalweg permuteren? Als nieuwe traditie, op een dag als Nieuwjaar, omstreeks 20:00, in een soort groot Bingospel, live te volgen op tv. Een houten jeton per naamfeestheilige, verzameld in een grote zwarte zak. De onschuldige hand van een televisieheld trekt ze één voor één, en legt ze in de volgorde van trekking op de kalender, dag voor dag. Ware dat geen truc om de dode traditie van naamfeesten—wie viert nu zoiets—nieuw leven in te blazen?

"He, dit jaar valt mijn naamfeest op mijn verjaardag." Of, "Oh, wat een geluk, dit jaar valt mijn naamfeestdag op een verlofdag." Of, "WTF, mijn naamfeest valt op de dag dat John Lennon vermoord werd."

Het attribuut van wisselvalligheid zou aan naamfeestdagen terug cachet verlenen. Naamfeestdagen zouden opnieuw behoren tot het selecte clubje van tekenen waarin wij, heimelijk bijgelovige stervelingen, toekomstvoorspellingen menen te herkennen.

Naamfeestdagen als boodschap op zich! Naamfeestdagen als welkom gespreksonderwerp, nooit kwetsend en nooit veraf, een beetje zoals het weer. Zodat we bij de bakker of slager ongegeneerd en zonder aanleiding een boompje kunnen opzetten over de naamfeestdag van deze of gene, wie weet.

Dankzij hun permutatieve hergeboorte zouden naamfeestdagen overigens niet lijden aan de onbehaaglijke dwang die uitgaat van verjaardagen, die volgend jaar op de dag die niet te vergeten valt eens niet vergeten willen worden. Naamfeestdagen, geen staat op te maken, nee meneer, nee mevrouw.

Maar genoeg gerijmd—het is maar een kalenderblaadje hé.